Тянь-Шань тауы жайлы мәлімет

Тянь-Шань немесе Тәңір таулары — әлемдегі ең ірі тау жүйелерінің бірі. Ол шығыстан батысқа қарай 2,5 мың шақырымға созылып жатыр.

30-дан астам шынның биіктігі 6000 метрден асады. Ең биік нүктесі — Жеңіс шыңы (7439 м). Екінші орында — Хан Тәңірі (7010 м), ол дүниежүзіндегі ең әдемі шыңдардың бірі болып саналады. Альпинистер бұл шыңды 1936 жылы бағындырды. Ежелгі түркі халықтары оның төбесінде құдайлар өмір сүреді деп сенген.

Тянь-Шаньның Қазақстандағы бөлігінің климаты құрғақ және тұрақсыз. Оған арктикалық ауа массалары мен Сібір антициклоны әсер етеді. Таудың етегіндегі аяз маусымға дейін сақталады. Нағыз жаз шілде айында ғана келеді (+ 20 ° + 25 ° С). Ал, тамыз айында қар жауады, температура жылдам төмендеп, ауа райы салқындайды.

Аймақтың фаунасы өте бай. Бұл жерде аю, қар барысы, орман қарақасы, борсық, елік, марал, ақтөс сусар, сілеусін және жойылып бара жатқан қар барысы мекен етеді. Жануарлардың көбісі Қызыл кітапқа енгізілген. Ал, құстарға келетін болсақ, бүркіт, бақыт құсы, лашын, үкі және қара дегелекті кездестіруге болады.

Іле Алатауының солтүстік беткейлерінен Үлкен және Кіші Алматы, Талғар, Есік, Шілік, Қаскелең өзендері, ал шығыс беткейлерінен Шарын өзені бастау алады. Таудың биік бөліктеріндегі мұздықтар өзендерді сумен толтырып, 4 мемлекетті тұщы сумен қамтамасыз етеді.

Тянь-Шань тауының шыңдарынан керемет пейзаждар көрінеді: керемет тау беткейлері, әдемі сарқырамалар, әсем шалғындар және жоталардың етегіндегі алуан түрлі гүлдер. Көктемде мұздықтар еріп, су таулардың етегіне кетуіне байланысты, тау баурайы тіршілікке толы болады. Мұнда жабайы жуа, қызғалдақ, арша және қарағай убалдырғаны өседі. Сонымен қатар, өрік, алма, қарақат, құлпынай және бүлдірген сияқты жеміс-жидектер піседі.

Бұл аймақ пайдалы қазбаларға бай. Мұнда сүрме, күміс, мырыш және сынап өндіріледі. Сондай-ақ, мұнай, газ және көмір кен орындары игерілуде.

Ұқсас: Гималай тауы туралы мәлімет