Жер сілкінісі туралы 15 мәлімет

Жер сілкінісі – ең қорқынышты табиғи құбылыстардың бірі. Оны зерттейтін ғылым – сейсмология деп аталады. Төменде, осы құбылысқа қатысты қызықты фактілермен таныс болыңыз.

1. Ең үлкен жер сілкінісінің күші – 9,5 баллға дейін жетті. Бұл оқиға –  1960 жылы Чили елінде орын алды.
2. Жер сілкінуі салдарынан, жылына шамамен 8000 адам қайтыс болады. Жалпы алғанда бұл зілзаланың кесірінен, 13 миллион адам өмірмен қош айтысты.
3. Жыл сайын Жапонияда, шамамен 1500 жер сілкінісі болады.
4. 2011 Жапония елінде болған цунами, Фукусима АЭС-ның апатына әкелді. Сілкіністің күшті болғаны соншалық, күн ұзақтығы – 1,48 микросекундтқа қысқарды.
5. Сілкіністің орташа ұзақтығы – шамамен 1-30 секунд. Ал ең ұзағы – 10 минутқа созылды. Бұл жағдай 2004 жылы Үнді мұхитында болды.
6. 2015 жылы Непалда болған зілзаланың салдарынан, Эверест тауы – 2,5 сантиметрға кішірейді.
7. Алғашқы сейсмограф, 132 жылы Қытайда ойлап табылды.
8. Бір жылда, 500 мың жер сілкінісі байқалады. Олардың, 100-і ғана қауіп төңдіруі мүмкін.
9. 1201 жылы Жерорта теңізінің маңында болған құбылыстың әсерінен, 1 миллион адам көз жұмды.
10. Барлық сейсмологиялық құбылыстардың 80%-ы, Тынық мұхитында орын алады.
11. Мұхит астындағы жердің тербелуі, цунамиге әкелуі мүмкін.
12. Жер сілкінуі кезіндегі ең қауіпсіз орын – үстелдің асты. Ал далада болсаңыз, үлкен ғимараттардан аулақ жүріңіз.
13. Сейсмологиялық құбылыстар ең көп кездесетін елдер: Жапония және Чили.
14. Бұл құбылыс – 1945 жылы Хиросимаға түсірілген ядерлік бомбадан 100 есе асатын энергия шағара алады.
15. Ол – көбінесе геологиялық ақаулардың себенінен басталады. Бірақ, ядерлік қаруды сынау, жаңартау белсенділігі және шахталарды бұрғылау үшін де болуы әбден мүмкін.